वाडवळी_अननस_काजू_आमटी🥘🍍🌿

 #वाडवळी_अननस_काजू_आमटी🥘🍍🌿

लग्नाच्या पंगतीतील वाडवळी पध्दतीची प्रसिद्ध अननसाची आमटी... अननस-शेंगदाणा आमटी म्हणून प्रसिद्ध आहे.

❤️🍍🥜

वाडवळ म्हणजेच सोमवंशी क्षत्रिय ज्ञाती समाजाची स्वयंपाकाची एक आगळी खासियत असलेली पध्द्त आहे. वाडवळांमधे सोमवंशी, सुर्यवंशी, चौकळशी, पाचकळशी, पानमाळी अशा जाती-पोटजाती आहेत. स्वयंपाकाच्या पध्दती थोड्याबहुत फरकाने सारख्याच... आमचा हा समाज मुंबई, ठाणे पासून डहाणू पुढपर्यत विस्तारला आहे. आमच्या पट्ट्यातील सोमवंशी क्षत्रिय म्हणजेच वाडवळांकडे पुर्वी आणि काही भागात आजही हळदीचे आणि लग्नाचे जेवण शाकाहारी असते. सामिष प्रकारचे जेवण आप्तस्वकियांसाठी 'तिखट जेवण' म्हणून लग्न उरकल्यानंतर एक-दोन दिवसांनी दैवते उठवल्यानंतर दिले जाते. वाडवळ समाजात फार पूर्वीपासूनच हुंडा पध्द्ती नाही, ही एक उल्लेखनीय बाब येथे नमुद करावीशी वाटली. 

आजकाल जसे लग्नाच्या जेवणाचे भरगच्च १७६० मेन्य, बुफे आणि त-हेत-हेची Live counters दिमतीला असतात तसे पुर्वी नसत. सहजसाध्या वाडी मधे किंवा आजूबाजूच्या परिसरात उपलब्ध भाज्या वापरून गावातलेच आचारी आणि बाईमाणसे जमून सुग्रास जेवण बनवले जाई. मग लग्नाच्या शाकाहारी जेवणाच्या पदार्थांमधे मस्त वाडवळी डाळ- वरण-भात, दुधी-चणाडाळ भाजी, शिराळा-बटाटा, चवळीचा रस्सा, शेंग-वांगे-बटाट, बटाट्याची भजी, पुरी, कोशिंबीर, पापड, आंब्याचे लोणचे, खीर किंवा बासूंदी, जिलेबी, टिपिकल बुंदीचा लाडू आणि दुधीची किंवा अननसाची आमटी असे सारे पदार्थ असत. मध्यमवर्गीय कुटुंब असेल तर सारवलेले मोठाले खळे सारवून, दगडगोटे साफ करून जेवणाच्या पंगतीसाठी तयार केले जाई किंवा मोठाल्या वाड्या साफ केल्या जात.

जेव्हा टेबले-ताटे नसत तेव्हा पंगती सारवलेल्या जमिनीवर सतरंजी सदृश चटया घालून बसत असे. पत्रावळ्या/ वाडीतली केळीची पाने आणि द्रोण जेवणासाठी वापरत. 

नंतर वर बसणारी पंगत आली. गावातल्या कोणा मंडपवाल्याची डुगडुगती आयताकृती टेबले एकेकाला टेकवून सुतळीने पक्की बांधून त्यावर कापडे टाकली जात. पलिकडे पडद्याआड आचारी आणि भांडी घासणा-या कामगारांची अगदी सहज दिसत असे. दगडांच्या चुलीवर  टाॅमेटो आणि बोर-मिरची वर येऊन खदखदणारे वरण आणि भाताची भांडी समोरच नजरेस पडत. कोणी कारागीर कोशिंबीरीच्या तयारीसाठी कांदा, मुळा, टाॅमेटो, कोथिंबीर च्या ठिगा-याला लाकडाच्या ठोकळ्यावर लयबद्ध उठवत असे. वरणासाठी आणि भाज्या वाढण्यासाठी स्टीलच्या बादल्या आणि लोणची- कोशिंबीर साठी चार भांड्याचे स्टीलचे लोणचेपात्र घेऊन घरातली मंडळी पंगतीची तयारी करायला लागत...पाण्याच्या पिंपा बाजूला ग्लासांची आरास तयार होत असे. 

खुद्द मुख्य आचारीच घामाघूम होऊन कारागिरांवर लक्ष ठेवत, मोठाल्या उकळत्या तेलाच्या कढईच्या समोर छोट्याशा स्टूलाला टेकू बनवून पापड आणि पु-या कढईतून काढत बसलेला असे. वाडवळी पध्द्तीच्या भाज्यांचे वास एव्हाना सर्वांच्या भुका चाळवत असत. घरातली तरूण मुले ताटांची आणि पेल्यांची चळत मांडायला सुरुवात करत. कोणी बटाटे अर्धे कापून त्यात अगरबत्त्या लावून ठेवे. सर्वात शेवटची घरच्यांसोबत बसणा-या नवरा-नवरीच्या पंगतीला पानांभोवती रांगोळी आणि फुलांची सुरेख आरास केली जाई.

लग्न लागले रे लागले आणि हातातल्या अक्षता उडवून मोकळे झाले कि सगळे झुंडीने जेवणाच्या पंगतीकडे जात. वाढपींसोबत घरातली तरूण मुले देखील आग्रहाने वाढण्याचे लगबग करत. कोणाला काही हवे नको ते पाहत. अगदी मोकळेपणा असे ह्यात. भांड्याचे आवाज, नको तितकी लगबग, आचा-यांच्या चमुंचे आवाज अगदी सर्रास मंडपात ऐकू येत पण कोणाला काही फरक नसे. मधेच यजमान मंडपात अवतिर्ण होऊन पंगतीची चौकशी करून जाई. सहज सारे....

मी स्वत: लहान असताना गावातील अशी काही लग्ने पाहिली होती. एक दोन लग्नाचे अतिशय साधे पण अवर्णनीय चवीच्या, समाधान देणार-या अन्नाचा आस्वाद घेतला आहे. शिराळा-चणाडाळ, दुध्याची आमटी किंवा आज ज्याची पाककृती दिली आहे ती अननसाची आमटी शेंगदाणे घातलेली मी चाखली आहे. आंबट, गोड, हलकी तिखट अशी ही आमटी पुर्वीच्या वाडवळांच्या लग्नातील मुख्य पदार्थ होती. 

वाडवळांच्या वाड्यांमधे जोमाने उगवलेली अननस खुप कलात्मकपणे अननसाच्या आमटीसारख्या शाही भाजीमधे रूपांतरीत केली आहे. ज्यांना काजू महाग म्हणून परवडत नसे ते शेंगदाणे घालून बनवत. शेंगदाणे देखील ह्या आमटीत उत्तम लागत. आजकल जरा काळाच्या ओघात हरवत चाललेली ही अननसाच्या आमटीची पाककृती लिहीण्यास आमच्या तन्वी वहिनीच्या आईने, माझ्यासाठी पाठवलेले, त्यांच्या केळवे-माहिमच्या वाडीतले ताजे गुलाबी-पिवळसर देखणे अननस कारणीभुत ठरले. त्याचाही फोटो गंमत म्हणून दिला आहे. परत जेव्हा त्या अननसाचा फोटो पाहिला तेव्हा मनातच ठरवले कि करून पहायलाच हवे हे... ❤️ आणि केल्यानंतर घरी अगदीच आवडले सा-यांना...  म्हणून तुमच्याबरोबर पाककृती शेअर करत आहे.

साहित्य:

१. एक लहान आकाराचा पिकलेला गावरान अननस (गोडूस असला तर उत्तम)

२. काजूगर १५-२० नग (१-२ तास कोमट पाण्यात भिजवत ठेवा)

३. बेदाणे/ मनूका: १०-१५ नग

४. पाऊण वाटी ताजे खवलेले खोबरे

५. बेसन दीड चमचा

६. हिरवी मिरची १-२

७. आले तुकडा अर्धा

८. कढीपत्ता ५-६ पाने

९. चिंचेचा कोळ अगदी एक लहान चमचा

१०. गुळ आवडीनुसार

११. मीठ‌ (चवीनुसार)

मसाले:

१. बारीक राई

२. जीरे

३. दोन हिरव्या वेलची

४. तेल

५. जीरा पावडर: अर्धा चमचा

६. धणा पावडर: अर्धा चमचा

७. गोडा/‌ब्राम्हणी मसाला: पाऊण चमचा

८. सेलम हळद: अर्धा चमचा

चला पाहूया चटपटीत आणि अनोख्या चवीची अननसाची वाडवळी लग्नातली आमटी. काही ठिकाणी, काजूच्या जागी, भिजवलेले शेंगदाणे देखील वापरतात. शाही भाजी असावी अशी ईच्छा असल्यास काजू आणि मनूकांचा वापर होतो. आपण ह्या पाककृती मधे काजू आणि अननस, कुकरला एक शिटी लावून घेतो, जेणेकरून चांगले मऊसर व्हावेत पण काही ठिकाणी न उकडवता आमटीतच उकडवतात. आज मी दिलेली अननसाच्या आमटीची चव मात्र छान येते.

१. सर्वप्रथम काजू एक दोन तास भिजवून घ्यायचे. अननस सोलून आणि कापून घ्यायचा. तसे हे महाजिकरीचे काम म्हणून फळविक्रेत्याकडूनच कापून घ्यायचे. कापलेल्या चकत्यांचे प्रत्येकी चार तुकडे करायचे. कुकरमधे अगदी थोड्याशा पाण्यात भिजवलेले काजू, अननसाचे तुकडे आणि मनूका हे टाकून एक शिटी करून घ्यावी. हव्या त्याच प्रमाणात छान शिजतात.

२. आता मिक्सरच्या भांड्यात तिखटपणानुसार एक ते दोन मिरच्या, खवलेले ताजे खोबरे, कोथिंबीर, आले,‌‌ बेसन, चिंचेचा कोळ‌आणि गुळ घालून एकदम बारीक पेस्ट करून घ्यायची.

३. कढईत तेल गरम करा. अगदी थोडेसे आवडत असल्यास साजूक तुप घाला. तापल्यावर राई आणि जिरे ची फोडणी द्या. वेलची टाका. मी कढीपत्त्याची पाच सहा पाने देखील फोडणीत घातली आहेत. पुर्णपणे ऐच्छिक आहे ते. 

४. आता ह्यात मीठ, हळद, गोडा मसाला, धणे व जीरे पावडर

टाकावे आणि शिजू द्यावे. ओल्या नारळाची इतर साहित्य घालून केलेली पेस्ट घालून परतावे.  तेल सुटेपर्यंत शिजवावे.

५. अननसाचे तुकडे, मनुके आणि काजू‌ टाकून परतावे. थोडेसे गरम  पाणी घालून ढवळून मग झाकणावर पाणी ठेऊन वाफ काढून घेतली की मस्तपैकी संमिश्र चवीची अननसाची आमटी तयार झाली असेल. 

चपाती आणि भाताबरोबर गरमागरम सर्व्ह करा. आणि नक्की दाद द्याल त्या सुगरणीला जीने पहिल्यांदा ही आगळीवेगळी पाककृती बनवली. 🍍🌿❤️🥜

- Food Memories Marinated with Love ♥️🌿🙏 by, स्नेहा चौधरी- इंदूलकर

अशाच वेगवेगळ्या पदार्थांच्या पाककृती आणि निरनिराळ्या मसाल्यांच्या माहितीसाठी खालील लिंकला 'Like' करा.

https://www.facebook.com/themasalabazaarstore/

आणि आमच्या Official Website ला नक्की भेट द्या.

www.themasalabazaar.com

#अननस #अननसाची_आमटी #pineapple #cashew #vadval #wedding_food #aamti #groundnut